Czym są zarazki?

Czym są zarazki?

Zarazki lub mikroorganizmy to organizmy żywe, niewidoczne gołym okiem. Są one niezbędnym elementem życia na ziemi. Mogą być one pożyteczne dla ludzi, ale często są niebezpieczne, ponieważ wywołują choroby zakaźne, zatrucia pokarmowe, itd.

3 GŁÓWNE GRUPY ZARAZKÓW

Bakterie

microbios

Czym są bakterie?

Bakterie to grupa mikroorganizmów, które rozmnażają się przez podział komórkowy. 

Nie wszystkie bakterie są niebezpieczne, np. obecność pożytecznej flory bakteryjnej w układzie pokarmowym, pozytywnie wpływa na procesy trawienia lub na produkcję witaminy K, itp. Bakterie wykorzystuje się w procesie oczyszczania ścieków, w przemyśle spożywczym do produkcji jogurtów lub serów oraz w przemyśle farmaceutycznym. Jednakże, istnieją również szkodliwe bakterie zwane patogenami, które mogą wywoływać choroby i infekcje. Spośród pięciu tysięcy bakterii, ponad 100 gatunków to bakterie chorobotwórcze.

Miejsca występowania bakterii

Bakterie występują w wodzie, glebie, roślinach, powietrzu, żywności, a nawet na naszych rękach… są wszędzie. Jest ich tak dużo, że – jak obliczono – w ludzkim organizmie bytuje dziesięć razy więcej komórek bakteryjnych niż ludzkich! 

W środowisku domowym bakterie upodobały sobie miejsca ciepłe, wilgotne i takie, w których domownicy przebywają najczęściej. Największe ich skupiska znajdziemy w toalecie, w łazience, w kuchni, na przedmiotach takich, jak włączniki, klawiatury, telefony, itd., a nawet na tkaninach. 

Wbrew przyjętym stereotypom, niektóre bakterie, np. Listeria mogą rozwijać się w bardzo niskiej temperaturze, np. w lodówce.

mano_puerta_microbios

Najczęściej występujące choroby

  • Zapalenie żołądka i jelit
  • Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
  • Zapalenie spojówek
  • Próchnica
  • Zatrucia pokarmowe (Salmonella, Listeria, itp.)
  • Zakażenia dróg moczowych
  • Infekcje skórne (zanokcica, ropnie, itp.)
  • Infekcje laryngologiczne (zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha, angina, itp.)

Jak chronić się przed bakteriami?

Wyrób w sobie dobre nawyki, dzięki którym ograniczysz kontakt z bakteriami. W tym celu:
  • Myj ręce mydłem lub żelem hydroalkoholowym po skorzystaniu z toalety, przed posiłkiem lub w miejscach publicznych.
  • Czyść i dezynfekuj powierzchnie mające kontakt z żywnością.
  • Gotuj dokładnie jedzenie.
  • Czyść i dezynfekuj najbardziej zanieczyszczone miejsca w domu.

Grzyby

Czym są grzyby?

Grzyby są wielokomórkowymi mikroorganizmami niezdolnymi do aktywnego ruchu, a każda komórka posiada jedno jądro. Rozrastają się, tworząc kolonie. Istnieje bardzo wiele odmian grzybów, np. pleśnie lub drożdże. 

Grzyby mają szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, w przemyśle biotechnologicznym do fermentacji, w produkcji enzymów lub środków przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybiczych, w technologiach ekologicznych lub do usuwania zanieczyszczeń ze względu na ich zdolność detoksykacji środowiska (wody, powietrza lub gleby). 

Drożdże (grzyby jednokomórkowe) wykorzystuje się do produkcji wina, piwa, chleba i antybiotyków. 

Jednakże grzyby mogą stać się źródłem niektórych chorób.

Fungi
fungi_manos_fruta

Gdzie występują grzyby?

Grzyby żywią się materią organiczną lub pasożytują na żywicielu. Występują na: skórze, paznokciach, żywności (owocach, warzywach, itp.). Zarodniki grzybów znajdują się również w powietrzu i mogą spowodować zakażenie dróg oddechowych. Natomiast pleśnie często występują w miejscach wilgotnych, z ograniczonym dostępem słońca, np.: w łazience lub w kuchni.

Najczęściej występujące choroby

  • Aspergiloza, zwłaszcza aspergiloza oskrzelowo-płucna powodująca kaszel i trudności w oddychaniu
  • Grzybice narządów płciowych
  • Grzybice paznokci i stóp, np. stopa atlety
  • Pleśniawki jamy ustnej, często występujące u niemowląt

Jak się chronić?

W zależności od rodzaju grzyba, zastosuj odpowiednie działania:
  • Wyrzucaj zepsute jedzenie. Myj owoce i warzywa.
  • Czyść i dezynfekuj lodówkę.
  • Myj regularnie ręce.
  • Wietrz codziennie dom.
  • Czyść i dezynfekuj wilgotne pomieszczenia i miejsca, w których zbiera się woda (fugi, miejsca wokół kranów, itp.).
  • Dezynfekuj ubrania, a w szczególności bieliznę, odzież sportową i pościel.
  • Noś oddychające obuwie i/lub dezynfekuj je.

Wirusy

virus

Czym są wirusy?

Wirusy to najczęściej występujące patogeny. Jest ich około 1032 na ziemi. 

W przeciwieństwie do bakterii, wirus nie jest organizmem żywym i nie może rozmnażać się samodzielnie. Musi wniknąć do wnętrza żywej komórki, aby się rozmnożyć i zainfekować cały organizm.

GDZIE WYSTĘPUJĄ WIRUSY?

W komórkach osoby chorej. Generalnie możemy je znaleźć: 

  • U chorych: w ślinie, na rękach, itp. W przypadku niektórych chorób zakaźnych zaleca się, w miarę możliwości unikanie kontaktu z chorymi, aby ograniczyć ryzyko przenoszenia wirusa.
  • Na przedmiotach i powierzchniach, na których mogą przetrwać wystarczająco długo, aby przenosić się drogą kontaktową. Dzieje się tak w przypadku styczności z przedmiotami, których dotykał chory, np. klamek, uchwytów, włączników, klawiatur, itp.
  • W powietrzu. Jeżeli zarażona osoba kaszle lub kicha, rozsiewa w powietrzu wirusy, które wdychają inni.
04_virus_mano

Najczęstsze choroby wirusowe

  • Grypa
  • Przeziębienie
  • Odra
  • Ospa
  • Mononukleoza
  • Wirus opryszczki
  • HIV
  • Ospa wietrzna
  • Zapalenie wątroby

Jak chronić się przed wirusami?

Wirusy rozprzestrzeniają się w różny sposób, w zależności od rodzaju. Zastosuj proste działania hamujące rozprzestrzenianie się wirusów:
  • Używaj jednorazowych chusteczek do nosa i wyrzucaj je od razu po użyciu.
  • Myj ręce mydłem lub żelem hydroalkoholowym po użyciu jednorazowych chusteczek do nosa.
  • Zatykaj usta i nos kiedy kaszlesz lub kichasz.
  • Myj ręce przed wyjściem z toalety.
  • Czyść i dezynfekuj regularnie tkaniny, powierzchnie i przedmioty, z którymi miał styczność chory.
  • Unikaj częstego dotykania oczu, nosa i ust rękami. To otwarta brama dla wirusów!

Kilka przykładów niebezpiecznych zarazków:

Rodzina Gatunek Objawy/choroby

Bakterie

 Escherichia coli Zapalenie żołądka i jelit (biegunki, wymioty, bóle jelitowe, gorączka)
Bakterie Salmonella Salmonelloza (biegunki, wymioty, bóle jelitowe, gorączka)
Bakterie Listeria Listerioza (biegunki, wymioty, bóle jelitowe, gorączka)
Bakterie Gronkowce (lub MRSA) Anginy, infekcje skórne, nadkażenie ran, zapalenie żołądka i jelit. Zapalenie dróg moczowych, skóry, płuc, oczu, uszu
Bakterie Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas) Zatrucie pokarmowe: biegunki, skurcze jelit, ból brzucha, odwodnienie, sinica itp.
Bakterie Legionella Infekcje płuc z posocznicą

Wirusy

 Wirus grypy Grypa
Wirusy Wirus opryszczki Wirusy opryszczki, ospy wietrznej, półpaśca
Wirusy Rotawirusy Zapalenie żołądka i jelit
Wirusy Rhinowirus Przeziębienie, zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie płuc i inne łagodne dolegliwości układu oddechowego
Wirusy Wirus polio Polio (gorączka, zmęczenie, bóle głowy, wymioty, sztywność karku i bóle kończyn)
Wirusy Adenowirusy Zapalenie gardła, migdałków, spojówek, oskrzeli i odoskrzelowe zapalenie płuc, przeziębienie
Wirusy Wirus RSV Zapalenie oskrzelików, przeziębienie

Grzyby

 Candida albicans i inne pleśnie Zapalenia płuc i infekcje skórne (np.: pleśniawki), grzybice
Grzyby Trichophyton Stopa atlety
Grzyby Aspergillus niger lub brasilensis Pleśń w domu, zapalenie oskrzeli i płuc.