Czym są zarazki?
Bakterie
Czym są bakterie?
Bakterie to grupa mikroorganizmów, które rozmnażają się przez podział komórkowy.
Nie wszystkie bakterie są niebezpieczne, np. obecność pożytecznej flory bakteryjnej w układzie pokarmowym, pozytywnie wpływa na procesy trawienia lub na produkcję witaminy K, itp. Bakterie wykorzystuje się w procesie oczyszczania ścieków, w przemyśle spożywczym do produkcji jogurtów lub serów oraz w przemyśle farmaceutycznym. Jednakże, istnieją również szkodliwe bakterie zwane patogenami, które mogą wywoływać choroby i infekcje. Spośród pięciu tysięcy bakterii, ponad 100 gatunków to bakterie chorobotwórcze.
Miejsca występowania bakterii
Bakterie występują w wodzie, glebie, roślinach, powietrzu, żywności, a nawet na naszych rękach… są wszędzie. Jest ich tak dużo, że – jak obliczono – w ludzkim organizmie bytuje dziesięć razy więcej komórek bakteryjnych niż ludzkich!
W środowisku domowym bakterie upodobały sobie miejsca ciepłe, wilgotne i takie, w których domownicy przebywają najczęściej. Największe ich skupiska znajdziemy w toalecie, w łazience, w kuchni, na przedmiotach takich, jak włączniki, klawiatury, telefony, itd., a nawet na tkaninach.
Wbrew przyjętym stereotypom, niektóre bakterie, np. Listeria mogą rozwijać się w bardzo niskiej temperaturze, np. w lodówce.
Najczęściej występujące choroby
- Zapalenie żołądka i jelit
- Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- Zapalenie spojówek
- Próchnica
- Zatrucia pokarmowe (Salmonella, Listeria, itp.)
- Zakażenia dróg moczowych
- Infekcje skórne (zanokcica, ropnie, itp.)
- Infekcje laryngologiczne (zapalenie oskrzeli, zapalenie ucha, angina, itp.)
Jak chronić się przed bakteriami?
- Myj ręce mydłem lub żelem hydroalkoholowym po skorzystaniu z toalety, przed posiłkiem lub w miejscach publicznych.
- Czyść i dezynfekuj powierzchnie mające kontakt z żywnością.
- Gotuj dokładnie jedzenie.
- Czyść i dezynfekuj najbardziej zanieczyszczone miejsca w domu.
Grzyby
Czym są grzyby?
Grzyby są wielokomórkowymi mikroorganizmami niezdolnymi do aktywnego ruchu, a każda komórka posiada jedno jądro. Rozrastają się, tworząc kolonie. Istnieje bardzo wiele odmian grzybów, np. pleśnie lub drożdże.
Grzyby mają szerokie zastosowanie w przemyśle spożywczym, w przemyśle biotechnologicznym do fermentacji, w produkcji enzymów lub środków przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybiczych, w technologiach ekologicznych lub do usuwania zanieczyszczeń ze względu na ich zdolność detoksykacji środowiska (wody, powietrza lub gleby).
Drożdże (grzyby jednokomórkowe) wykorzystuje się do produkcji wina, piwa, chleba i antybiotyków.
Jednakże grzyby mogą stać się źródłem niektórych chorób.
Gdzie występują grzyby?
Najczęściej występujące choroby
- Aspergiloza, zwłaszcza aspergiloza oskrzelowo-płucna powodująca kaszel i trudności w oddychaniu
- Grzybice narządów płciowych
- Grzybice paznokci i stóp, np. stopa atlety
- Pleśniawki jamy ustnej, często występujące u niemowląt
Jak się chronić?
- Wyrzucaj zepsute jedzenie. Myj owoce i warzywa.
- Czyść i dezynfekuj lodówkę.
- Myj regularnie ręce.
- Wietrz codziennie dom.
- Czyść i dezynfekuj wilgotne pomieszczenia i miejsca, w których zbiera się woda (fugi, miejsca wokół kranów, itp.).
- Dezynfekuj ubrania, a w szczególności bieliznę, odzież sportową i pościel.
- Noś oddychające obuwie i/lub dezynfekuj je.
Wirusy
Czym są wirusy?
Wirusy to najczęściej występujące patogeny. Jest ich około 1032 na ziemi.
W przeciwieństwie do bakterii, wirus nie jest organizmem żywym i nie może rozmnażać się samodzielnie. Musi wniknąć do wnętrza żywej komórki, aby się rozmnożyć i zainfekować cały organizm.
GDZIE WYSTĘPUJĄ WIRUSY?
W komórkach osoby chorej. Generalnie możemy je znaleźć:
- U chorych: w ślinie, na rękach, itp. W przypadku niektórych chorób zakaźnych zaleca się, w miarę możliwości unikanie kontaktu z chorymi, aby ograniczyć ryzyko przenoszenia wirusa.
- Na przedmiotach i powierzchniach, na których mogą przetrwać wystarczająco długo, aby przenosić się drogą kontaktową. Dzieje się tak w przypadku styczności z przedmiotami, których dotykał chory, np. klamek, uchwytów, włączników, klawiatur, itp.
- W powietrzu. Jeżeli zarażona osoba kaszle lub kicha, rozsiewa w powietrzu wirusy, które wdychają inni.
Najczęstsze choroby wirusowe
- Grypa
- Przeziębienie
- Odra
- Ospa
- Mononukleoza
- Wirus opryszczki
- HIV
- Ospa wietrzna
- Zapalenie wątroby
Jak chronić się przed wirusami?
- Używaj jednorazowych chusteczek do nosa i wyrzucaj je od razu po użyciu.
- Myj ręce mydłem lub żelem hydroalkoholowym po użyciu jednorazowych chusteczek do nosa.
- Zatykaj usta i nos kiedy kaszlesz lub kichasz.
- Myj ręce przed wyjściem z toalety.
- Czyść i dezynfekuj regularnie tkaniny, powierzchnie i przedmioty, z którymi miał styczność chory.
- Unikaj częstego dotykania oczu, nosa i ust rękami. To otwarta brama dla wirusów!
Kilka przykładów niebezpiecznych zarazków:
| Rodzina | Gatunek | Objawy/choroby |
|---|---|---|
|
Bakterie |
Escherichia coli | Zapalenie żołądka i jelit (biegunki, wymioty, bóle jelitowe, gorączka) |
| Bakterie | Salmonella | Salmonelloza (biegunki, wymioty, bóle jelitowe, gorączka) |
| Bakterie | Listeria | Listerioza (biegunki, wymioty, bóle jelitowe, gorączka) |
| Bakterie | Gronkowce (lub MRSA) | Anginy, infekcje skórne, nadkażenie ran, zapalenie żołądka i jelit. Zapalenie dróg moczowych, skóry, płuc, oczu, uszu |
| Bakterie | Pałeczka ropy błękitnej (Pseudomonas) | Zatrucie pokarmowe: biegunki, skurcze jelit, ból brzucha, odwodnienie, sinica itp. |
| Bakterie | Legionella | Infekcje płuc z posocznicą |
|
Wirusy |
Wirus grypy | Grypa |
|---|---|---|
| Wirusy | Wirus opryszczki | Wirusy opryszczki, ospy wietrznej, półpaśca |
| Wirusy | Rotawirusy | Zapalenie żołądka i jelit |
| Wirusy | Rhinowirus | Przeziębienie, zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie płuc i inne łagodne dolegliwości układu oddechowego |
| Wirusy | Wirus polio | Polio (gorączka, zmęczenie, bóle głowy, wymioty, sztywność karku i bóle kończyn) |
| Wirusy | Adenowirusy | Zapalenie gardła, migdałków, spojówek, oskrzeli i odoskrzelowe zapalenie płuc, przeziębienie |
| Wirusy | Wirus RSV | Zapalenie oskrzelików, przeziębienie |
|
Grzyby |
Candida albicans i inne pleśnie | Zapalenia płuc i infekcje skórne (np.: pleśniawki), grzybice |
|---|---|---|
| Grzyby | Trichophyton | Stopa atlety |
| Grzyby | Aspergillus niger lub brasilensis | Pleśń w domu, zapalenie oskrzeli i płuc. |
